21 pomysłów na motywowanie uczniów

Motywacja, zarówno wewnętrzna jak i zewnętrzna, jest kluczem do sukcesu uczniów na wszystkich etapach edukacji, a nauczyciele odgrywają ważną rolę w zaktywizowaniu i zaangażowaniu uczniów. Oczywiście łatwiej powiedzieć, trudniej zrobić. Aby się to udało, trzeba wiele czasu i wysiłku ze strony samego nauczyciela, który najpierw musi dobrze poznać klasę, zapanować nad energią i temperamentem dzieci, a następnie właściwie zmotywować na różne sposoby do wytężonej pracy. 
Motywacja wewnętrzna, to tendencja wewnętrzna do podejmowania działania. Cechą tej motywacji jest ciekawość, przyjemność, satysfakcja, talent, wytrwałość. Motywacja zewnętrzna, to działanie podejmowane na skutek czynników zewnętrznych takich jak: siła oddziaływania otoczenia, oddziaływanie ludzi, zależności.

1. Zapewnij swoim uczniom poczucie kontroli.

Pozwól uczniom wybrać i kontrolować, to co dzieje się podczas zajęć, np. pozwól im wybrać zadanie, które będą realizować lub zdecydować jakie problemy będą rozwiązywać. Poczucie kontroli może je zaangażować i zmotywować do większego wysiłku i dłuższej koncentracji.

2. Zdefiniuj cele.

Brak jasno określonych celów może powodować u uczniów frustrację. Uczniowie chcą i muszą wiedzieć, czego się od nich oczekuje, aby utrzymać swoją motywację. Na początku roku określ jasno cele i zadania.

3. Stwórz poczucie bezpieczeństwa. 

Pozytywne wzmocnienia są o wiele bardziej motywujące niż kary. Stwórz bezpieczne, motywujące środowisko pracy, przekonaj uczniów, że wierzysz w ich umiejętności, że sobie poradzą i pokonają trudności. 

4. Zmieniaj scenerię dnia.

Nie dopuść do nudy i rutyny, ciągłego siedzenia w ławce szkolnej. Zainteresowanie pobudzisz opuszczając z uczniami salę lekcyjną. Wyjdźcie na spacer, wykonajcie pracę w terenie, idźcie do biblioteki, odwiedźcie osobę, która potrafi ciekawie opowiadać na interesujący temat, wykonajcie doświadczenie lub przeprowadźcie obserwacje, poszukajcie ciekawych okazów przyrody.

5. Oferuj różnorodne doświadczenia.

Jedni uczniowie lubią czytać książki inni robić doświadczenia i eksperymenty, a jeszcze inni wolą zagadki, ekspresję plastyczną i ruch. Zmieniaj sposób pracy, zadania, aby każdy uczeń znalazł coś interesującego dla siebie i mógł czerpać z tego radość.

6. Pozytywnie wykorzystaj rywalizację.

Rywalizacja w klasie nie zawsze jest zła. W niektórych przypadkach motywuje uczniów do wytężonej pracy i dążenia do doskonałości. Staraj się stworzyć przyjaznego ducha rywalizacji. Podczas gier grupowych uczniowie będą mogli wykazać się swoimi umiejętnościami i wiedzą.

7. Nagradzaj.

Każdy lubi otrzymywać nagrody, a nie tylko ulubiona przez panią Kasia i Janek. Poznaj dobrze swoich uczniów i zastanów się w czym są dobrzy i za co mogliby otrzymać nagrodę. Może ktoś jest klasowym znawcą filmów dla dzieci, albo najdokładniej ustawia krzesła, czy świetnie kroi ciasto urodzinowe?

8. Przydzielaj dodatkowe zadania.

Postaraj się, aby dodatkowe zadanie było przywilejem, a nie ciężarem. Zadania powinny być przydatne, tak, aby uczeń czuł się ważny i ceniony.

9. Pozwól uczniom współpracować.

Nie wszyscy uczniowie lubią pracę w grupach, ale taki rodzaj pracy aktywizuje je i uczy współpracy. Mogą wspólnie eksperymentować, rozwiązywać problemy i realizować projekty. Zadbaj jednak, żeby grupy były zrównoważone, aby jedni uczniowie nie byli obciążeni bardziej niż pozostali.

10. Chwal, gdy na to zasługują.

Nawet dorosły potrzebuje pochwały i uznania, a tym bardziej uczeń. Udzielaj publicznie pochwały, prezentuj wzorcową pracę, udostępniaj ją innym.

11. Zachęcaj do autorefleksji.

Większość dzieci chce odnieść sukces, ale czasami nie wie jak to zrobić. Podpowiadaj, co robić, aby osiągnąć sukces. Inspiruj, pokazuj słabe i mocne strony. Daj uczniowi odczuć, że jest stworzony do realizacji własnych celów i zadań.

12. Pracuj z entuzjazmem.

Pokazywanie własnego entuzjazmu, to najprostsza droga do wywołania entuzjazmu u ucznia. Kiedy ty uczysz z pasją, jesteś podekscytowany, Twoja pasja udziela się uczniom. Przekonaj ucznia, że naprawdę lubisz go uczyć. Bądź przygotowany do lekcji.

13. Poznaj dobrze swoich uczniów.

Uczeń musi wiedzieć i czuć, że jesteś zainteresowany jego potrzebami i troszczysz się o jego sukces. Uczeń czuje się wtedy doceniony i bezpieczny. Wzrasta jego motywacja do pracy, chce otrzymać dobrą opinię, usłyszeć komplementy wypowiadane przez szanowaną osobę.

14. Wykorzystaj zainteresowania uczniów.

Oprzyj realizację treści programowych na zainteresowaniach uczniów. Pozwól im przynosić na lekcje pomoce, którymi są zainteresowani. Łatwiej osiągniesz zamierzony cel.

15. Pomagaj odnaleźć wewnętrzną motywację.

Rozmawiaj ze swoimi uczniami, a wtedy dowiesz się co motywuje ich do wytężonego wysiłku. Jeden będzie chciał zostać lekarzem, a inny piłkarzem. Każdy z tych zawodów wymaga innych umiejętności, innej wiedzy i innych doświadczeń. Roztocz przed uczniami wizję "Co muszę zrobić, aby osiągnąć wymarzony cel?"

16. Zapewnij wsparcie swoim uczniom.

Niektórzy uczniowie przeżywają lęki, niepokoje i stres. Mają poczucie, że nie wszystko robią jak należy. Zapewnij im wsparcie bez względu na końcowy wynik, uświadom, że na złej ocenie świat się nie kończy, że każdy zły stopień można poprawić. Bądź dla ucznia oparciem, bądź po jego stronie. Dostosuj wymagania do możliwości uczniów.

17. Podnoś poprzeczkę.

Zachęcaj uczniów do podnoszenia poprzeczki, kwestionuj niedokładnie wykonane zadania, wyznaczaj nowe, osiągalne cele. Uświadom uczniom, że nowe cele są w zasięgu ręki, nie bój się naciskać, aby uzyskać od uczniów więcej. Doceniaj ich samodzielność.

18. Dostarczaj informacji zwrotnej i oferuj możliwość poprawy.

Złe wyniki zniechęcają wielu uczniów. Pokazuj im, gdzie popełnili błędy i w jaki sposób mogą je następnym razem poprawić.

19. Monitoruj postęp.

Pokazuj uczniom w wizualnej formie, gdzie znajdowali się na początku roku szkolnego, a gdzie znajdują się obecnie, jaki wykonali postęp, czego się nauczyli.

20. Dozuj czas na pracę i zabawę.

Zadbaj o to, aby szkoła była miejscem przyjaznym dla ucznia, żeby było w niej miejsce na naukę i zabawę. Twórz klasowe rytuały, zwyczaje, zadbaj o integrację zespołu klasowego i relacje między uczniami.

21. Umożliw odniesienie sukcesu.

Uczniowie odczuwają frustrację i zniechęcenie, kiedy nie mogą osiągnąć sukcesu. Stwórz okazję do tego, aby każdy uczeń mógł zdobyć uznanie kolegów, żeby mógł zaprezentować swoje mocne strony, żeby czuł się doceniony.