Leworęczność

Czy wiecie, że stereotypy dotyczące dzieci leworęcznych w niektórych miejscach pokutują nadal? Mnie też to zdziwiło, dlatego postanowiłam przyjrzeć się leworęczności bliżej. W starożytności postrzegano leworęcznych jako dar bogów. Wieki temu leworęczność przypisywano magom, czarownicom i samemu diabłu, który ponoć chrzcił swoich wyznawców lewą ręką! W dawnej Japonii leworęczność u kobiet mogła być przyczyną rozwodu. W Stanach Zjednoczonych istniał przez długi czas obowiązek rejestracji leworęcznych, co sprawiło, że w bardzo krótkim czasie liczba leworęcznych gwałtownie spadła. Do lat siedemdziesiątych XX wieku przestawiania leworęcznych na prawa rękę było powszechną praktyką. Rodzice, dziadkowie stosowali przeróżne techniki by przeorientować dzieci, np. zmuszano je do pisania prawą ręką, do trzymania w prawej ręce sztućców, nierzadko w trakcie jedzenia przywiązywano im na przykład lewą rękę do ciała lub do krzesła, bandażowano ją, zakładano rękawiczkę a nawet gips. Jeśli chodzi o etykietowanie najczęściej spotykamy się z brzmiącymi dosyć pejoratywnie określeniami: mańkut, lewus, a w różnych regionach Polski: lewszun w gwarze białostockiej, szmaja, szmania, śmania w gwarze poznańskie. Ciekawostki na temat leworęczności mówią, że włada nią 10% ludzi na ziemi, a australijscy naukowcy (którzy?) ustalili, że leworęczni myślą szybciej, szczególnie grając na komputerze, interpretując dużą ilość informacji lub uprawiając sport, łatwiej używają obu półkul na raz (nad tym jestem skłonna się zastanowić), są przebojowi i chłodni emocjonalnie (ciekawe na jakiej podstawie wysnuto takie wnioski?). Badania sugerują również, że leworęczni mają większe szanse na bycie alkoholikami, schizofrenikami i dyslektykami (hmmm ciekawe połączenie...). 

Jedna czwarta astronautów z programu Apollo była leworęczna. Leworęczny był też Albert Einstein, Benjamin Franklin i Aleksander Wielki.

Czy wiedzieliście, że 13 sierpnia obchodzimy Dzień Osób Leworęcznych? Nie sprawdziłam - z czystego lenistwa, czy jest dzień osób praworęcznych. No cóż każdy powód do świętowania jest dobry :-)

Oczywiście leworęczność nie jest wadą, to po prostu inny sposób funkcjonowania naszego organizmu. Istnieją wprawdzie trzy teorie: organiczna, biochemiczna i genetyczna, ale żadna z nich nie została poparta wystarczającą liczbą dowodów.

W sklepach od lat mamy wiele artykułów dla osób leworęcznych poczynając od obieraczki do warzyw, krajalnicy do chleba, poprzez linijkę ze skalą w obie strony, a kończąc na zeszytach w skośną linię, nożyczkach i piórach dla dzieci. Wspominam o krajalnicy, bo w swojej nieświadomości kupiłam 25 lat temu taką krajalnicę dla leworęcznych w Niemczech. W Polsce chyba takich nie było, bo nawet przez myśl mi nie przeszło, że takie bywają. O tym, że jestem w posiadaniu takiej krajalnicy dowiedziałam się po 7 latach jej użytkowania, kiedy to jedna z moich koleżanek poszła do kuchni, aby dokroić chleba i wróciła zaskoczona moim "ustrojstwem". Okazało się, że latami kroiłam chleb lewą ręką i tego nie zauważyłam;-) ale pewnie dlatego, że w dzieciństwie zostałam przestawiona na prawą rękę i do dzisiaj czynności automatyczne (nie wyuczone, jak odkręcanie słoików) wykonuję lewą ręką.

A oto kilka wskazań dotyczących dziecka leworęcznego, o których warto pamiętać i czasami zastosować w klasie:

- podczas pisania i rysowania dziecko, siedząc przy stole, powinno mieć obie stopy oparte o podłogę, a oba przedramiona oparte o stół. Plecy winno mieć wyprostowane tak, aby centralna oś ciała (linia kręgosłupa) była pionowa,

- tułów nie powinien opierać się o ławkę, lecz znajdować się w pewnej odległości od niej, co zapewnia swobodę ruchów rąk,

- dziecko leworęczne, siedząc w ławce szkolnej, powinno mieć swego sąsiada po swojej prawej stronie, zapewnia to swobodę ruchów piszącej ręce,

- najlepiej jest, gdy światło pada na zeszyt dziecka leworęcznego z przodu lub od strony prawej. W tym celu należy posadzić dziecko w środkowym rzędzie w klasie, gdzie światło jest najbardziej rozproszone i nie daje zbyt widocznego cienia,

- zeszyt leworęcznego dziecka powinien być ułożony na ławce ukośnie, nachylony w prawą stronę,

- ręka trzymająca pióro powinna znajdować się w odległości około 2 cm od powierzchni papieru. Zbyt niski uchwyt pióra powoduje, że dziecko ma trudności ze śledzeniem zapisanego tekstu i dlatego pisze z głową zwieszoną nad zeszytem lub przekrzywia, ją w bok,

- umożliwienie stałego śledzenia wzrokiem czynności pisania przez dziecko leworęczne, co jest możliwe przy zachowaniu poprawnej pozycji ręki piszącej, zeszytu, właściwego położenia palców, uchwytu pióra.